Yabancı sermaye Türkiye’de yatırımı dondurdu

Türkiye’deki yatırımlarını donduran yabancı sermaye hükümete; “Kriz için acil önlem paketini bir an önce çıkar, IMF anlaşmasını daha fazla geciktirme” uyarısında bulundu.

Referans Gazetesi’nin haberine göre; hükümete, IMF anlaşmasını bir an önce yapma ve kriz önlemlerini geciktirmeme çağrısı yapan uluslararası yatırımcılar Türkiye’nin ekonomik geleceği için de karamsar bir tablo çizdi.

Türkiye’de yatırım yapan uluslararası yatırımcılar, ekonomideki durgunluk nedeniyle önümüzdeki dönem Türkiye’deki yatırımlarını dondururken hükümete de “Kriz için acil önlem paketini bir an önce çıkar, IMF anlaşmasını daha fazla geciktirme” uyarısında bulundu. Yabancı yatırımcılar, ekonomide beklentilerin olumluya dönüşmesinin ise en erken 2010 yılında gerçekleşeceğini bildirdi.

Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) 2009’un ilk yarısına ilişkin Barometre Araştırması sonuçlarına göre, uluslararası yatırımcıların yüzde 73’ü Türkiye’deki ekonomik istikrarın, yüzde 47’si de siyasi istikrarın önümüzdeki 6 ayda “daha kötü”ye gideceğini öngördü. Yatırımcıların yüzde 84’ü bu dönemde Türkiye’nin doğrudan yatırım için uygun olmadığını belirtirken hükümetin önümüzdeki dönemde öncelik vermesi gereken en önemli üç konu ise “kriz için acil önlem paketi açıklanması, IMF ile yapılacak anlaşma ve yapısal reformlar” olarak sıralandı.

Büyüme beklentisi kalmadı

YASED’in üyeleri arasında gerçekleştirdiği ve 6 ayda bir güncellenen Barometre Araştırması’nın yeni sonuçları açıklandı. Ankete göre yabancı yatırımcıların yüzde 80’i dünya ekonomisinin küresel kriz nedeniyle daha da yavaşlayacağını belirtti. Gelecek aylarda Türkiye’deki ekonomik büyümenin daha da yavaşlayacağını düşünenlerin oranı ise yüzde 92 oldu. Ankette “Türkiye’de enflasyon daha da düşecek” diyenlerin oranı yüzde 59 olarak gerçekleşirken ankete katılanların yüzde 53’ü “2009’da döviz kuru enflasyondan hızlı yükselecek” dedi.

Ekonomi daha kötüye gidecek

YASED anketi, Türkiye’de yabancı yatırımcının önümüzdeki 6 ayda da hem ekonomik hem siyasi istikrarın kötüye gideceğine inandığını da ortaya koydu. Ankete katılanların yüzde 75’i geçen 6 ayın ekonomik istikrar bakımından geçen yıla göre “daha kötü” geçtiğini belirtirken “gelecek 6 ayda ekonomik istikrar daha da kötü olacak” diyenlerin oranı yüzde 73 oldu. Siyasi istikrarın gelecek 6 ayda daha kötüye gideceğini düşünenlerin oranı da yüzde 47 olarak gerçekleşti. YASED üyelerinin yüzde 87’si dünya genelinde uluslararası doğrudan yatırımlar için uygun ortam olmadığını belirtirken “Türkiye’de uluslararası doğrudan yatırımlar için ekonomik ortam daha kötüye gidecek” diyenlerin oranı ise yüzde 84 oldu.

Yatırımlar 2010 sonrasına kaldı

Ankete göre, 2009 ve 2010 yılında Türkiye’de yatırım yapmayı düşünenlerin oranı yüzde 30’da kalırken üyelerin yüzde 40’ı “Bu dönemde Türkiye’de yatırım yapmam” dedi. YASED üyelerinin yüzde 30’u ise yatırım konusunda “Henüz karar vermediğini” bildirdi. Gelecek 6 ayda yatırımcı beklentilerinin “olumlu” seyir izleyeceğini düşünenlerin oranı yüzde 29 olurken üyelerin yüzde 64’ü “Beklentiler 2010 yılından sonra olumluya döner” dedi.

Ankette hükümetin önümüzdeki dönemde öncelik vermesi gereken konuların başında “kriz acil önlem paketi” ve “IMF ile yapılacak anlaşma” gelirken kriz önlem paketinde yer alması gereken başlıca konuları da şöyle sıraladı: “Vergi teşvik ve indirimi, IMF ile anlaşma imzalanması, işsizliğin önlenmesine yönelik önlemler, yatırım ve üretimin desteklenmesi, altyapı yatırımlarının artması, gerektiğinde bankacılık sektörünün desteklenmesi.”

YASED anketine göre krizden ağır darbe yiyen uluslararası yatırımcılar, önümüzdeki 6 ayda Türkiye’de “işten çıkarma” yoluna başvurmayacak. Ankete göre son 6 ayda çalışan sayısında azalma yaşayan şirketlerin oranı yüzde 40 olurken, önümüzdeki 6 ayda işçi çıkaracakların oranı yüzde 28 oldu. “Önümüzdeki 6 ayda çalışan sayımız aynı kalacak” diyenlerin oranı ise yüzde 58 olarak belirlendi.

2009’da dolar kuru tahmini 1.7 oldu

Son günlerde rekor seviyelere çıkan dolar kuru, YASED üyelerinin 2009’a ilişkin tahminlerini değiştirdi. Daha önce 2009’da dolar kurunun 1.45 seviyelerinde olacağını öngören YASED üyeleri, son gelişmelerden sonra tahminlerini 1.7 olarak revize etti. Uluslararası yatırımcılar 2009’da GSMH artışının yüzde 0,36, faiz oranlarının yüzde 13,43 olmasını öngörürken TÜFE’nin yüzde 8, ÜFE’nin yüzde 7,75, TL/Euro paritesinin ise 2,2 olacağını öngördü.

En ucuz dış kaynağı IMF sağlar

YASED Yönetim Kurulu Başkanı Piraye Antika, 2009’un ilk yarısına ilişkin Barometre araştırmasının çarpıcı sonuçlar ortaya koyduğunu belirterek, “Küresel kriz YASED üyelerinin gelecek öngörülerini değiştirdi” dedi. IMF anlaşmasının kriz önlemleri içerisinde bir “alternatif” olduğunu dile getiren Antika, bu dönemde Türkiye’ye en ucuz dış finansman kaynağının IMF ile yapılabilecek bir programla sağlanabileceğini kaydetti.

Türkiye’ye doğrudan dış sermaye akımında bir yavaşlama öngördüklerini ifade eden Antika, “Bu kimse için sürpriz değil. Yüzde 10 mu olur, 20 mi olur? En azından bu aralıkta iyimser bir tahminle daralma olacağı öngörüsündeyiz. Ocak, şubat ayında 1 milyar dolar seyir gözleniyor” dedi. Antika, Türkiye ekonomisinin istikrarlı büyümesi için dış kaynağın kısıldığı bir ortamda, iç tasarrufların uzun vadede özendirilmesi ve artırılması gerektiğine işaret etti.