Köylüler tepkili.. AFAD’a göre bu proje doğayla uyumlu

AFAD’a göre bu proje doğayla uyumlu

Isparta’nın dağ köylerinden Kasımlar’da kaya düşmesini önlemek için AFAD tarafından uygulanan proje köyün siluetini bozdu. Köylüler ortaya çıkan sonuca tepkili, AFAD ise can ve mal güvenliğini sağlamak için uygulanan projenin doğal yapıyla uyumlu olduğunu savunuyor…

Yusuf Yavuz

Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Kasımlar köyündeki dağlık alanda AFAD tarafından yapılan uygulama tartışma yarattı. Düşme riski taşıdığı belirtilen kayaların kırılarak alana istinat duvarı ve hendek oluşturuldu. İhaleyle özel bir firmaya yaptırılan proje kapsamından kırılan kayalar ve tonlarca kazı malzemesi ise Jandarma karakoluna bitişik araziye dökülmesi tepki çekti. Türkiye’nin önemli kültür rotalarından biri olan St. Paul Yürüyüş Yolu üzerinde yer alan Kasımlar Köyünün kırsal peyzaj bütünlüğünü bozan uygulama adeta büyük bir taş ocağı görünümünde. Konuyla ilgili CİMER üzerinden yapılan başvuruya yanıt veren Isparta AFAD İl Müdürlüğü, uygulamanın doğayla uyumlu olduğunu ve çevre kirliliği yaratmadığını savundu. Binlerce ton hafriyat malzemesinin açık alanda bırakılmasının gerekçesini de açıklayan AFAD, İl Özel İdaresi ile köy muhtarlığının talebi üzerine kazı malzemesinin ileri yıllarda alt yapı çalışmalarında kullanılmak üzere alanda depolandığını kaydetti.

Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Kasımlar köyü, geleneksel mimari örneği taş evleri ve özgün doğal peyzajıyla önemli bir kırsal turizm potansiyeli barındırıyor. Türkiye’nin önemli kültür rotalarından biri olan ve Antalya’daki Perge antik kenti ile Isparta Yalvaç’taki Pisidya Antiokheia antik kenti arasında uzanan yaklaşık 500 kilometrelik St. Paul Yolu Kasımlar köyünden geçiyor.

Jandarma karakolu bitişiğindeki arazide açık şekilde bırakılan kazı malzemesi

GÖRKEMLİ DOĞAL MİRAS YIKIM PROJELERİNİN KISKACINDA

Birkaç yıl öncesine kadar dünyanın değişik ülkeleri ve Türkiye’den yüzlerce doğa ve tarih tutkunu yürüyüşçüyü ağırlayan Kasımlar, son yıllarda baraj ve HES projesi ile mermer ocaklarının kıskacı altında. Dedegöl Dağı ile Sarp Dağı’nın ortasında yer alan Kasımlar köyü zengin yaban hayatının yanı sıra Köprüçay’ın içinden geçtiği kanyona da ev sahipliği yapıyor. Yürüyüş rotası üzerindeki Zorzila antik kenti ise geçmişi Pisidya uygarlığına uzanan, Doğu Roma döneminde de varlığını sürdüren ancak bölgenin az tanınan kültür mirasından biri.

AFAD’ın açıklamasına eklenen fotoğrafta arazide burakılan hafriyatın mesafesi böyle savunuldu

AFAD’IN UYGULADIĞI PROJE İLE KÖYÜN PEYZAJ BÜTÜNLÜĞÜ BOZULDU

Dağlık bir arazinin dibinde kurulu olan Kasımlar köyünün doğal peyzajı geçtiğimiz yıl uygulamaya konulan bir proje ile önemli ölçüde değişti. Köyün sırtlarındaki kayalık arazide bulunan kayaçların düşme olasılığı bulunduğunu tespit eden Isparta AFAD İl Müdürlüğü, Süleyman Demirel Üniversitesi’nden öğretim üyeleri ile birlikte çalışma başlattı. Buna göre düşme riski olduğu belirlenen kayaçlarla ilgili önlem alınmasını içeren projenin uygulanması işi Aralık 2019’da yapılan ihalenin ardından özel bir firmaya verildi. Projeyle ilgili ihale dosyasında, çalışmalar kapsamında toplam 27 bin 490 ton hafriyat malzemesi çıkacağı belirtilmesi dikkat çekmişti.

AFAD’ın açıklamasında düşme riski olan kaya bloklarından bir örneğe de yer verildi

KÖYLÜLER 700 BİN LİRA HARCANARAK ORTAYA ÇIKAN SONUCA TEPKİLİ

Aylarca süren çalışmanın ardından ortaya çıkan sonuç ise köylülerin tepkisini çekti. Projenin uygulanmasının ardından köyün eski halinden eser kalmadığını dile getiren Kasımlar köylüleri, tepkilerini sosyal medya paylaşımlarıyla gösterdiler. Köyün bir bölümünde heyelan riski olduğu için bazı evlerde çatlaklar oluşması nedeniyle bu sorunun çözümü için AFAD’a başvuru yapıldığını dile getiren köylüler, kaya düşmesini önlemeye yönelik uygulamaya halkın olumlu bakmadığını belirtiyor. Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan köylüler, yıllardır kaya düşmesi yaşanmadığını belirterek büyüklerinde de benzer bir olay duymadıklarını dile getiriyor. Köylülerin iddiasına göre kaya düşmesini önlemek amacıyla uygulanan projenin ekonomik maliyeti de oldukça yüksek. Projenin 700 bin liraya ihale edildiği öne sürülürken parçalanan kayaçların ve kazı malzemesinin depolanması için Kasımlar Jandarma Karakolunun bitişiğindeki arazinin seçilmesi de eleştiri konusu oldu.

AFAD’ın proje kapsamında yaptığı kaya düşmesini önleme hendeği

AFAD’A GÖRE PROJE DOĞAYLA UYUMLU

AFAD’ın bir sorunu çözmeye çalışırken başka sorunlara yol açtığı yorumlarına neden olan uygulama hakkında Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden yapılan başvuruya yanıt veren Isparta AFAD İl Müdürlüğü, projenin doğayla uyumlu olduğunu savundu.

‘İNSANSIZ HAVA ARACI İLE ÖZEL ÇEKİM YAPILMAK SURETİYLE’

Isparta Vali Yardımcısı Ömer Faruk Ateş imzasıyla aktarılan AFAD’ın açıklamasında, Kasımlar Köyü Muhtarlığı tarafından 30 Mart 2016 tarihinde kuruma dilekçe verilerek köyün üst kesiminde yer alan kayaların düşmesine karşı önlem alınmasının talep edildiği belirtilerek, “İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ve Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ)öğretim üyeleri tarafından düşebilecek kaya kütleleri arazi üzerinde, uydu görüntülerinde ve insansız hava aracı ile özel çekim yapılmak suretiyle tespit edilmiştir. Bu veriler çerçevesinde kayaların tel kafeslerle sabitlenmesi, en az enerji seviyesinde düşme bariyeri oluşturulması ve düşme hendeği gibi alınabilecek önlemler ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir” denildi.

Kasımlar köyünde düşme olasılığı bulunan kayalar uzaktan algılama yoluyla ve uydu görüntüleriyle belirlendi

‘KAYALARIN KİNETİK ENERJİSİ VE SIÇRAMA SEVİYELERİ YÜKSEK’

Düşme tehlikesi olan büyüklü küçüklü 50 adet kayanın belirlendiği kaydedilen yanıtta, kayaların kinetik enerji seviyeleri ve sıçrama yüksekliklerinin çarpma bariyerlerinin çok üzerinde olduğunun tespit edildiği belirtilerek, bu nedenle düşme bariyeri yapılmasının uygun görülmediği ifade edildi.

Kasımlar köyü sırtlarındaki dağlık arazi proje için bu hale getirildi

‘TEL KAFES YÖNTEMİ UYGUN GÖRÜLMEDİ’

Söz konusu kayaların tel kafes yöntemiyle sabitlenmesi işleminin de alanın genişliği ve ekonomik yönden uygun görülmediği bilgisine yer verilen AFAD’ın yanıtında, “Tespit edilmiş kayan kütleleri büyüklükleri ve enerjileri göz ününde bulundurularak doğal ortamda düşme hendeği ve setlerinin yerinde doğal malzeme ile oluşturulması yolu çözüm yöntemi olarak uygulanmıştır” denildi.

‘ARAZİYE DÖKÜLEN KAZI MALZEMESİ İLERİDE KULLANILACAK’

Yapılan çalışmanın herhangi bir sel veya su baskınına neden olmayacağı görüşüne de yer verilen yanıtta, kazılar ve kayaların kırılmasıyla ortaya çıkan malzemenin ise İl Özel İdaresi ve köy muhtarlığının talebi üzerine ileriki yıllarda alt yapı çalışmalarında kullanılmak üzere bulunduğu alanda depolandığı belirtilerek, “Malzemenin bu haliyle çevre kirliliği yapması söz konusu değildir. Kaya düşme önleme projesi yapımında en başta vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlayacak, ekonomik, doğal çevre ile uyumlu ve uygulanabilir olmasının önemli olduğu göz önünde tutulmuştur” ifadeleri kullanıldı.

SDÜ öğretim üyelerince belirlenen düşme riski olan kayalar

‘HERHANGİ BİR DOĞA TAHRİBATI YAPILMADI’

Kaya düşmesi önleme projesinin temel mühendislik kurallarına uygun olduğu da dile getirilen AFAD’ın yanıtında, çalışma yapılan alanların dağın yamaç kısmında kaldığı belirtilerek, “Bu sebeple herhangi bir doğa tahribatı meydana getirilmemiş olup, yamaç molozu denilen kısımlarda işlemler tamamlanmıştır” görüşüne yer verildi.

‘AFET RİSKİ YÖNETMEYE İLİŞKİN BİR MÜHENDİSLİK UYGULAMASI’

Isparta Orman Bölge Müdürlüğü ile Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nün proje konusunda görüşlerinin alındığı kaydedilen yanıtta, “Bir sorun çözülürken diğer sorunlara yol açıldığı iddiası gerçeği yansıtmamakta, yapılan çalışmaların doğabilecek bir afetin önceden tedbirlerle önlenmeye çalışılması, afet riski yönetmeye ilişkin bir mühendislik uygulaması olduğu” ifade edildi.